3 minuten
Merkt u ook dat het oplossen van vraagstukken steeds vaker vraagt om deelnemers uit verschillende organisaties en met heel verschillende expertise? En dat die deelnemers wel heel goed moeten kunnen samenwerken om resultaat te boeken?
Bekende voorbeelden vandaag de dag zijn de opvang van vreemdelingen, de milieuproblematiek en de bemoeizorg. Bemoeizorg is de zorg voor de kwetsbare mensen in onze samenleving. Mensen die hulp nodig hebben maar dit zelf niet willen of kunnen regelen ; mensen die door een combinatie van psychiatrische, lichamelijke of verslavings- en sociale problemen steeds verder in moeilijkheden raken (“zorgwekkende zorgmijders”). Om passende zorg te bieden, moeten verschillende partners er samen de schouders onder zetten. Daarom werkt het bemoeizorgteam bestaande uit beroepskrachten uit de psychiatrie en verslavingszorg samen met tal van partners zoals de gemeente, de politie, de kerk, het Centrum voor Jeugd en Gezin, het Leger des Heils, de woningcoöperaties, de woon- zorg- en overlast teams en andere organisaties. Zo proberen ze met de persoon in kwestie, diens familie en/of sociaal netwerk een passende oplossing te vinden. En die kunnen ze alleen vinden als goed met elkaar samenwerken, iedereen zijn expertise optimaal inzet en er recht wordt gedaan aan ieders belangen.
Ingrediënten van een succesvolle samenwerking
Zo zijn er veel meer onderwerpen die een verscheidenheid aan expertise en samenwerking vragen. Ook u werkt vast geregeld samen met mensen van andere afdelingen, bent lid van projectteams en werkt misschien wel geregeld samen met mensen uit andere organisaties. U heeft dan vast ervaren dat al die verschillende partners zo hun eigen agenda, belangen en gewoontes met zich meebrengen. Dat kan voor problemen zorgen. Soms staat het succesvol samenwerken zelfs regelrecht in de weg.
Dat werpt de vraag op hoe we succesvol kunnen samenwerken met partners afkomstig uit andere vakgebieden, met andere opvattingen, gewoonten en werkwijzen.[1] En wat vraagt dat van de deelnemers, welke zaken kunnen ze zelf beïnvloeden?
Dat heb ik met een aantal anderen uitgebreid onderzocht. En wat bleek? Er zijn 6 ingrediënten die samenwerken sterk beïnvloeden: inhoud, belangen, systemen, vertrouwen, competenties en kritische succesfactoren. Deze factoren samen bepalen of een samenwerking meer of minder succesvol is. Hoe? Dat laat het model van de windmolen goed zien.
Uitstapje van wind naar elektriciteit
Windenergie wordt opgewekt met windmolens (windturbines) die zijn aangesloten op het elektriciteitsnet. Een windmolen bestaat grofweg uit drie onderdelen: de draaiende rotor met rotorbladen (wieken), de gondel en de mast. Al deze onderdelen samen kunnen energie opwekken: de wind brengt de wieken aan het draaien, een naaf brengt de beweging via tandwielen over op een elektriciteitsgenerator in de gondel. In de gondel zit allerlei regeltechniek om ervoor te zorgen dat de windmolen altijd zo goed mogelijk in de wind staat. Zo wordt de bewegingsenergie in de gondel omgezet in elektriciteit. Elektriciteit die dan wordt geleverd aan huishoudens en bedrijven.
Windmolen als model voor samenwerking
De mast
In ons model verbeeldt de mast de verschillende niveaus van samenwerking en bijhorende competenties:
- Samenwerking 1.0: binnen hetzelfde team
- Samenwerking 2.0: met andere teams of afdelingen
- Samenwerking 3.0: met mensen uit andere organisaties
Hoe meer partners er nodig zijn om vraagstukken op te lossen, hoe meer competenties en vaardigheden de deelnemers in huis zullen moeten hebben voor succesvolle samenwerking. Belangrijke vaardigheden voor samenwerking 3.0 zijn o.a.: kijken vanuit meerdere perspectieven, excellent communiceren en uit kunnen stijgen boven het eigen belang. Lang niet iedereen gaat dit van nature goed af. Gelukkig kan er met training, coaching en dialoog veel bereikt worden.
De wieken
In ons model verbeelden de wieken de 3 belangrijke componenten:
- Inhoud
Waarom willen we samenwerken? Welk doel hebben wij voor ogen? - Belangen
Bij samenwerken spelen persoonlijke en gezamenlijke belangen een rol. Bij persoonlijke belangen gaat het om kwesties als: Wat wil ik wel en wat wil ik niet? En waarom dat belangrijk is voor mij. Bij gedeelde belangen gaat het juist om: Wat hebben we samen, waarin kunnen we elkaar vinden? - Systemen
Hier gaat het om zaken als middelen, sturing, procedures en de verdeling van taken. Oftewel: hoe organiseren we de samenwerking?
Deze componenten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De een kan niet zonder de ander en ze moeten in een goede verhouding tot elkaar staan. Als een van de drie ontbreekt of te veel accent krijgt, wordt de balans verstoord en loopt de samenwerking niet.
De gondel
De gondel staat voor de succesfactoren die we hebben ontdekt zoals: heldere wederzijdse verwachtingen, commitment, wederkerigheid, het toelaten van verschil, buiten de gebaande paden lopen en investeren in de relatie. Het heeft echt zin om hiermee aan de slag te gaan: ze hebben direct effect op de effectiviteit van de samenwerking en kunnen het bereiken van resultaat enorm versnellen.
Windkracht
Een windmolen kan natuurlijk alleen energie opleveren als er genoeg wind is. In ons model staat windkracht voor het broodnodige vertrouwen. Is er vertrouwen, dan kunnen bergen verzet worden. Het omgekeerde geldt ook: zonder vertrouwen in elkaar en dat er samen resultaten geboekt kunnen worden, heeft samenwerking geen kans van slagen.
En hoe staat het met uw samenwerking?!
Wij hebben onze inzichten gebruikt om een Scan Overstijgend Samenwerken te ontwikkelen. Deze scan kan als leidraad dienen om nieuwe samenwerkingsverbanden te helpen excelleren. Of daar waar nodig aanknopingspunten bieden om gestrande samenwerkingsverbanden weer vlot te trekken..
Zin om op een slimme en effectieve manier met uw samenwerking aan de slag te gaan?
Stuur ons dan een mailtje via mvanwalstijn@sourchan.nl of m.vanboxtel@thp-partners.nl
Wij nemen dan zo spoedig mogelijk contact met u op.
Voor meer achtergronden kunt u ook dit blog lezen: 6 ingrediënten om succesvol samen te werken
- Dit wordt in de veranderkunde trouwens Grensoverschrijdend samenwerken genoemd. Ik noem het GSW ter onderscheid van GOS: GrensOVERSTIJGEND samenwerken.